Dấu ấn mới của ngày 11-7

 Cái nắng muộn trải xuống con đường dẫn vào gia đình nguyên Tổng thống Bin Clin-tơn trên phố Kittle, ngoại ô Niu Y-oóc như trải thảm lụa đón mời những khách quý. Trong không gian phòng khách, tâm trạng của “gia chủ” cũng chộn rộn, háo hức chờ đón Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và những người bạn đến từ đất nước ở nửa phía bên kia địa cầu, những con người đã gắn bó với gia đình nguyên Tổng thống Hoa Kỳ suốt mấy chục năm qua.

Nguyên Tổng thống Bin Clin-tơn đón Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đến thăm gia đình ở phố Kittle, Niu Y-oóc.

15 giờ 40 phút ngày 11-7 (theo giờ Hà Nội), trước lúc xe chở Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng về đến Kittle House, ông Bin Clin-tơn đã đứng ngoài đầu ngõ đợi sẵn khoảng 20 phút. Khi ô tô dừng bánh, nhân viên an ninh mở cửa xe, cũng là lúc Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và nguyên Tổng thống Hoa Kỳ tiến sát gần lại, nắm chặt tay nhau thật lâu. Nguyên Tổng thống Bin Clin-tơn mở lời chào thân thiết: “Thật hạnh phúc khi được đón Ngài trên chính quê hương của tôi”. Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng vui vẻ: “Rất vui khi chúng ta lại được gặp nhau”... Tất cả những người có mặt đều hiểu: Đây là một cuộc gặp gỡ đặc biệt, bởi lẽ nó diễn ra tại gia đình ông Bin Clin-tơn đúng vào cái ngày mà 20 năm trước, ông Bin Clin-tơn trên cương vị Tổng thống Hoa Kỳ đã ra quyết định bình thường hóa quan hệ Việt-Mỹ (11-7-1995). Đó là lý do khiến cuộc gặp gỡ vốn đã đặc biệt nay càng trở nên có ý nghĩa hơn.

Nguyên Tổng thống Bin Clin-tơn trông khá trẻ trung so với cái tuổi 69. Ông nở nụ cười lịch thiệp, chủ ý mời và đưa Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đi một vòng, tham quan khuôn viên, vườn hoa của gia đình. Trên đường dẫn khách đi, ông Bin Clin-tơn tranh thủ chia sẻ với lãnh đạo Việt Nam rằng, ông ấn tượng với nội dung và ý nghĩa của bản Tuyên bố chung về tầm nhìn chiến lược Việt Nam-Hoa Kỳ vừa được Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Tổng thống Ba-rắc Ô-ba-ma thống nhất thông qua.

Đi bộ về phía cuối vườn hoa cẩm tú cầu, đến bên cạnh đài phun nước làm bằng chất liệu gốm sứ có xuất xứ từ châu Á, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nán lại, thăm hỏi các thành viên trong gia đình ông Bin Clin-tơn. Tổng Bí thư chân tình gửi lời thăm đến bà Hi-la-ri Clin-tơn, vì biết Phu nhân của nguyên Tổng thống đang bận rộn với chiến dịch vận động tranh cử tổng thống. Tổng Bí thư cũng bày tỏ lòng mến phục bà Hi-la-ri Clin-tơn - người có đóng góp quan trọng cho quá trình dỡ bỏ cấm vận thương mại, bình thường hóa và tích cực thúc đẩy quan hệ song phương Việt Nam-Hoa Kỳ trong 20 năm qua.

Bước vào phòng khách, trân trọng mời Tổng Bí thư ngồi xuống chiếc ghế tựa nhung, hướng về phía ban công, nhìn ra khung cảnh ngoại ô xanh mướt màu cây lá, nguyên Tổng thống Hoa Kỳ mở lời bày tỏ xúc động khi được Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đến thăm gia đình. Ông cho rằng, sự hiện diện của Tổng Bí thư là một niềm vinh hạnh lớn. Vinh hạnh càng nhân lên khi chỉ trong vòng mấy ngày đầu tháng 7, ông đã hai lần gặp Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam.

Ấy là cách Bin Clin-tơn nói về cuộc gặp gỡ của ông và Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng cách đây chưa đầy một tuần. Khi đó, với trách nhiệm của mình, ông đã vượt vạn dặm xa xôi đến với thủ đô Hà Nội, hòa vào niềm vui chào mừng Lễ kỷ niệm lần thứ 239 Quốc khánh Hợp chúng quốc Hoa Kỳ (4-7-1776/4-7-2015) và chào mừng 20 năm thiết lập quan hệ Việt Nam-Hoa Kỳ. Lần thứ năm đến với đất nước Việt Nam, nguyên Tổng thống Bin Clin-tơn một lần nữa nhận được sự tiếp đón nồng hậu, trọng thị của lãnh đạo Đảng, Nhà nước Việt Nam.

Trong buổi trò chuyện, khi Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nói đến những đóng góp của nguyên Tổng thống Bin Clin-tơn đối với Việt Nam và tình hữu nghị hai nước, nguyên Tổng thống Hoa Kỳ công nhận rằng: Việc đưa ra quyết định bình thường hóa quan hệ Việt Nam-Hoa Kỳ là "một trong những thành tựu quan trọng nhất" của cuộc đời ông. Tuy vậy, ông cũng nhắc tới những đóng góp của nhiều công dân Hoa Kỳ trong tiến trình bình thường hóa quan hệ hai nước, như các thành viên quốc hội, trong đó có con rể nguyên Tổng thống Giôn-xơn (Johnson), Thượng nghị sĩ Giôn Mắc-kên (John McCain), Thượng nghị sĩ Giôn Ke-ri (John Kerry), hiện là Ngoại trưởng Hoa Kỳ. "Với những nỗ lực của mình, họ đã tạo ra động lực để hai nước đạt được mối quan hệ như ngày hôm nay”, nguyên Tổng thống Bin Clin-tơn nói.

Chia sẻ đó ngay lập tức nhận được sự đồng ý của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng. Bởi lẽ, có được thành quả hôm nay, lịch sử không chỉ điểm tên những người bạn Hoa Kỳ, mà ghi nhận sự đóng góp của nhiều thế hệ lãnh đạo hai nước. Đó là những “bước đi” ngoại giao đầu tiên của Ngoại trưởng Hoa Kỳ Giêm Bây-cơ (James Baker) và Phó chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng (Phó thủ tướng) kiêm Bộ trưởng Ngoại giao Việt Nam Nguyễn Cơ Thạch lần đầu gặp nhau, bàn về quan hệ hai nước ở Niu Y-oóc. Tiếp theo đó, trải qua năm tháng, theo tiến trình phát triển, hai nước dần bỏ qua những nghi kỵ, bất đồng và không ngừng tăng cường quan hệ chính trị, hiểu biết lẫn nhau. Tuyên bố về Tầm nhìn chung Việt Nam-Hoa Kỳ giữa Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Tổng thống Ba-rắc Ô-ba-ma vừa thông qua hôm 7-7-2015 đã mở ra một chương mới trong quan hệ hữu nghị hai nước.

Nhìn lại những thành quả hợp tác như vậy để thấy rõ hơn công lao của những người đã có công vun trồng, chăm bón “cây hữu nghị”. Và trong hàng loạt tên tuổi được ghi vào trang sử mới về hợp tác ngoại giao, chắc chắn sẽ dành những dòng thích đáng, ở vị trí trang trọng cho cái tên Bin Clin-tơn - một con người luôn biết cách hướng về Việt Nam theo cách của mình. Đúng như những lời ông chia sẻ cùng Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng: “Hiện nay, dù không còn công tác, nhưng tôi vẫn rất bận rộn với công việc của mình. Theo quy định của đất nước Hoa Kỳ, người từng giữ hai nhiệm kỳ Tổng thống sẽ được quyền lựa chọn sống ở bất kỳ nơi đâu... Thế nhưng, tôi chọn một cuộc sống thanh bình và tập trung thực hiện những việc có nghĩa. Trong đó, nỗ lực góp phần xây dựng mối quan hệ Việt Nam-Hoa Kỳ ngày càng tốt đẹp là một phần việc ý nghĩa của cuộc đời tôi”.

Khi những chiếc xe đưa Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam bắt đầu lăn bánh xa dần ngoại ô, hướng về trung tâm Niu Y-oóc, cũng là lúc trong ký ức mỗi người hiện hữu thêm một sự kiện mới cho ngày 11-7, về một cuộc gặp gỡ đặc biệt, minh chứng sinh động cho quan hệ hợp tác Việt Nam-Hoa Kỳ ngày càng đi vào chiều sâu và gắn kết bền chặt, lâu dài!